Onderzoek: verduurzaming bedrijfsleven stagneert

De verduurzaming onder Nederlandse bedrijven blijkt, na een versnelling in 2023, te stagneren in 2024. Deze stagnatie wordt bij ondernemers vooral veroorzaakt door het onzekere ondernemersklimaat, dat gepaard gaat met onder andere de uitslag van de verkiezingen in Nederland.

Bedrijven vinden verduurzaming nog steeds belangrijk, maar hebben er minder prioriteit voor. Ook andere factoren helpen de verduurzaming niet, zoals de capaciteitsproblemen op het stroomnetwerk en de impact van geopolitieke ontwikkelingen. Dit blijkt uit het verduurzamingsonderzoek van ING onder ondernemingen met een bedrijfsgrootte van max 1000 medewerkers. 

 77% van de ondernemers geeft aan behoefte te hebben aan een betrouwbare overheid die een consistent beleid voert op het gebied van verduurzaming

Duidelijk persimistischer

De bedrijfsmanagers zijn duidelijk pessimistischer over het huidige ondernemersklimaat: 37% zegt dit goed tot uitstekend te vinden terwijl dit percentage vorig jaar nog op 51% stond. Uit het ING-onderzoek van 2022 bleek ook duidelijk een stagnatie, toen door de stijgende inflatie en de impact van de pandemie. In 2023 was er weer een versnelling en zei twee derde van de bedrijven te verwachten dat de eigen verduurzaming zou accelereren. Wat dat betreft lijkt er sprake te zijn van een ‘double dip’ die nu veroorzaakt wordt door onder andere de verhoogde personeelskosten, regeldruk en onzeker overheidsbeleid.

'Ondernemers zijn noodgedwongen bezig met andere zaken: wat moet mijn volgende stap zijn? Welke activiteiten passen nog in de toegenomen regeldruk van Nederland? Hoe kan ik de toegenomen personeelskosten opvangen? Ga ik een bedrijfsactiviteit niet meer doen omdat het niet meer mogelijk is? Het is ook te begrijpen. Als er aan je kernactiviteit, het fundament van je bedrijfsvoering, wordt gezaagd, dan heb je helaas andere prioriteiten dan intensief verduurzamen,” aldus Laurens de Vos, Directeur Business Banking bij ING Nederland

Herhaling van zetten

De ondernemingen verduurzamen nog steeds vooral via platgetreden paden. Al jarenlang staan energiebesparing, afvalscheiding en -reductie en recyclen bovenaan de actielijst. Gevraagd waar de focus het komende jaar op ligt, zijn deze activiteiten opnieuw favoriet, al staat het opwekken en/of gebruik van duurzame energie de komende twaalf maanden hoger op de lijst dan voorheen. Op de langere termijn (vijf jaar) staan opnieuw energiebesparing, afvalscheiding en reductie in de top van actiepunten, al heeft het terugdringen van de CO2 uitstoot iets meer aandacht. Hetzelfde geldt voor het stimuleren van duurzaam gedrag bij werknemers: de uitgesproken nummer één hier is met 48% het aanbieden van het al lang bestaande fietsenplan.

Laurens de Vos: “Op het gebied van verduurzaming doen veel ondernemingen dat veiligheidshalve op de randen van hun bedrijfsactiviteiten, zoals energiebesparing. Vaak is dit ook een kostenbesparing en niet een verduurzaming van de kern van de bedrijfsprocessen. Daarvoor geven ze aan meer tijd te willen, oftewel: ik heb nu helaas andere prioriteiten. Dat is jammer. Er is behoefte aan versnelling van verduurzaming. Helaas gebeurt dat nu niet overal en het is ook te begrijpen.”

Over het onderzoek

ING heeft dit onderzoek laten uitvoeren door onafhankelijk onderzoeksbureau DVJ Insights onder een representatieve steekproef over alle sectoren van ca. 130 Nederlandse bedrijven van 50 tot 1.000 medewerkers. De resultaten zijn gewogen naar omvang van de bedrijven (gemeten in aantal werknemers). Het onderzoek vond in februari-maart 2024 plaats.