'Zorgwekkende afname in Nederlandse tech startups'
De Nederlandse techsector staat onder druk. Terwijl technologie steeds belangrijker wordt voor economische groei en concurrentiepositie, blijft de ontwikkeling van startups en scaleups achter. Vooral het afnemende aantal nieuwe startups en het gebrek aan Nederlandse investeerders in grote investeringsrondes zijn zorgwekkend. Dit blijkt uit het jaarlijkse State of Dutch Tech-rapport van Techleap, de organisatie die de groei van techbedrijven wil versnellen.
Techleap benadrukt dat er een krachtig beleid nodig is om startups betere toegang te geven tot financiering en talent. Een voorbeeld hiervan is het verbeteren van het Employee Stock Option Plan (ESOP), waarmee startups medewerkers aandelen kunnen geven om talent aan te trekken. Daarnaast pleit de organisatie voor een flexibelere arbeidsmarkt en meer samenwerking op Europees niveau, bijvoorbeeld via een pan-Europese startup-entiteit.
Nederlandse AI-investeringen blijven achter
Hoewel Nederlandse techbedrijven het afgelopen jaar €3,1 miljard aan durfkapitaal ophaalden – een stijging van 47% – blijven Nederlandse investeerders opvallend terughoudend. Waar zij eerder verantwoordelijk waren voor 61% van het opgehaalde kapitaal, is dat nu nog maar 15%. Grote investeringsrondes worden vooral gefinancierd door buitenlandse partijen.
Voor beginnende startups blijft het lastig om financiering binnen te halen. Het aantal startups dat meer dan €100.000 wist op te halen daalde met 23%: van 172 in 2023 naar 104 in het afgelopen jaar. Ook het aantal investeringsdeals daalde met 20%. Vooral investeringen in AI blijven achter ten opzichte van landen als Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.
Toch zijn er ook lichtpuntjes. Het aantal scaleups – bedrijven die doorgroeien naar een financiering van minimaal €10 miljoen – groeide met 12% tot 268 bedrijven. Dit betekent dat de Nederlandse scaleupratio in vijf jaar tijd is gestegen van 13% naar 21,5%. Toch blijft Nederland hiermee achter bij het Europese gemiddelde (23%) en ver achter op de Verenigde Staten (54%). Een positieve ontwikkeling is de komst van twee nieuwe Nederlandse unicorns: Mews en DataSnipper. Een unicorn is een term voor private startups met een waarde boven de 1 miljard dollar.
Nederland deeptech-sector groeit wel
Waar andere sectoren moeite hebben om kapitaal aan te trekken, maakt de Nederlandse deeptech-sector juist een indrukwekkende opmars. Deze sector, die zich richt op baanbrekende technologieën zoals quantumcomputing en geavanceerde chips, vertegenwoordigt inmiddels 35% van het Nederlandse tech-ecosysteem. Het afgelopen jaar werd er €1,1 miljard in deeptech geïnvesteerd en groeide het scaleupratio in deze sector naar 35%.
Volgens Techleap is dit succes mede te danken aan gerichte overheidsinvesteringen, zoals in Quantum Delta NL, Nearfield Instruments en Brainport Eindhoven. Deze initiatieven maken Nederland steeds belangrijker binnen de wereldwijde deeptech-industrie.
Meer groeikapitaal nodig
"De groei en ontwikkeling van de Nederlandse techsector stagneert. Dat is zorgwekkend want technologie wordt steeds bepalender in internationale concurrentie", aldus Constantijn van Oranje, van Techleap. "Waar andere landen investeren in een gezond groeiklimaat voor techbedrijven blijft Nederland achter. Onze techbedrijven lijden onder regeldruk en hebben meer groeikapitaal en betere toegang nodig tot talent en wereldwijde markten."
Hoewel scaleups minder dan 10% van de techmarkt uitmaken, zijn ze goed voor 15% van de werkgelegenheid in de sector. Dit betekent dat deze bedrijven samen 55.000 banen creëren, wat hun economische belang onderstreept. Een andere positieve ontwikkeling is de groei van startups die door vrouwen (mede) zijn opgericht: dat aantal steeg met 22%. Toch blijven investeringen in deze bedrijven achter, wat Techleap als een gemiste kans ziet.
