BNR reikt bromvlieg en strontvlieg-award uit

Een klein vliegje in de wc, en al die mannen plassen ineens niet meer op de bril. Kleine verandering, grote impact. BNR gingen samen met de makers van de podcast ‘ Het Bromvliegeffect ’ op zoek naar de beste Bromvlieg van 2023.

Luisteraars mochten bedrijven aanmelden, en de jury koos de winnaar. Voor de beste beïnvloeding van slecht gedrag, is er ook een award: De Strontvlieg. Dit jaar wint Veiligheidsregio Twente met ‘Risk Factory’ de Bromvlieg en energiedrankje PRIME van Logan Paul en KSI de Strontvlieg. Gedragswetenschapper Eva van den Broek en reclamemaker Tim den Heijer zijn de makers van de podcast ‘Het Bromvliegeffect, en vormen de jury. Uit tientallen inzendingen zijn de winnaars gekozen. 

Bromvliegen

Of het nu gaat over je (on)gezonde keuzes in de supermarkt, je positie aan de onderhandelingstafel of beslissingen in het verkeer: kleine en onopvallende factoren in je omgeving bepalen onbewust wat je doet. De bekendste bromvlieg: dat geschilderde vliegje dat mannen vaak aantreffen in het urinoir. Als een klein schietschijfje zorgt het ervoor dat mannen een stuk trefzekerder plassen. Hierdoor wordt er minder gemorst en dat scheelt weer in de schoonmaakkosten. Die vlieg verandert effectief gedrag.

WINNAAR BROMVLIEGAWARD 2023

De winnaar van dit jaar scoorde hoog op ‘kleine verandering, grote impact’. Deelnemers ervaren in een dag een aantal spannende situaties waarin ze zelf een actie moeten ondernemen. Denk aan online pesten, een overstroming of hulpdiensten bellen bij een ongeluk. Door die ervaring leren deelnemers risico’s te herkennen en wat ze zelf kunnen doen om veilig te blijven. En dat werkt als ze maanden later in een soortgelijke situatie worden getest, maken ze vaker de juiste keuze. 

Juist omdat deze bromvlieg succesvol is ingezet bij zowel schoolkinderen als senioren, vond de jury de toepasbaarheid groot. Dat vaccinatie werkt was al bekend uit andere settings, bijvoorbeeld phishing mails en nepinformatie herkennen, maar nog nooit zo breed en creatief ingezet. Maar wat de jury helemaal overtuigde, was dat het effect ervan maanden later nog meetbaar was. 

Prime

Een energiedrank die populair is onder kinderen en jongeren, moeilijk te vinden, duur En geboost door influencers en boksers op TikTok. Een fles vol bromvliegen: schaarste, sociaal bewijs, autoriteit en de hoge prijs die het idee versterkt dat het wel heel speciaal moet zijn. Eén variant is ook nog verboden vanwege een te hoge dosis cafeïne. Dat spelen de influencers sterk op. Daarmee treedt het Romeo en Julia-effect in werking: wat verboden is, is extra aantrekkelijk. Een effect waar tieners vaak extra gevoelig voor zijn. Dit aura straalt af op de andere Prime varianten. Maar ook die extra sterke is voor wie echt wil nog steeds wel te vinden, online bijvoorbeeld. De complete bromvliegeffectencocktail is wat de jury betreft te sterk voor de jonge doelgroep. En wordt daarom ‘beloond’ met de Strontvliegaward